'Een nieuw gebod geef Ik u:gij moet elkaar ingewikkeld zoals Ik u lief hebgehad.'
Zusters en broeders, dat zijn afscheidswoorden, dus eigenlijk het testament van Jezus. Hij zegt de woorden immers op de avond voor zijn lijden en dood. Hij weet wat Hem te wachten staat, Hij weet dat Judas, die ook aanwezig is, de kamer zal verlaten en Hem voor dertig zilverpenningen zal verraden. En eigenlijk vat Hij in die paar woorden zijn hele Blijde Boodschap samen, en Hij noemde dit een nieuw gebod. Inclusief neemt Hij expliciet afstand van het oude gebod, dus van de wirwar van 248 geboden en 365 verboden die samen de natte van Mozes vormen. Die 613 geboden en verboden vat Jezus samen in één enkel gebod. Hij is dus veel menslievender dan Mozes en zijn wetten. Probeer al die verboden en verboden maar eens te kennen. Probeer er maar eens naar te leven. Hoeft niet, zegt Jezus. Onderhoud het nieuwe gebod dat ik u geef. Daar hangen al die andere geboden en verboden mee samen.
Opvallend in dat ene gebod is dat Jezus niet zegt: 'Heb Mij lief zoals Ik u heb liefgehad', maar dat Hij zegt: 'Heb elkaar lief zoals Ik u heb liefgehad.' En dat geeft ons een bepaalde zekerheid, namelijk Jezus, God, houdt van ons. We moeten nog niet geboren zijn, we moeten onze eerste adem nog niet uitblazen, niet de eerste keer huilen of onze eerste woordjes uitstamelen als God al van ons houdt. En ook al houden wij niet van God, dan nog houdt Hij van ons, want Hij is liefde. Aan die liefde moeten we ons spiegelen. 'Heb elkaar lief zoals Ik u heb liefgehad', zegt Jezus immers.
Dat is een heel mooi bod. Een gebod dat de wereld veel menselijker maakt. Want in de wereld van vandaag wordt ons niet gevraagd om elkaar lief te hebben, maar om te vervangen. Om resultaten te boeken, wat we ook doen. Om sterk en gezond te zijn, wil anders er voor ons gezorgd worden, en dat kost geld. In die wereld telt 'houden van' niet eens mee. En daar brengt Jezus tegen in: 'Wie of wat ge ook zijt, Ik houd van u, mijn Vader in de hemel houdt van u. Doe dat dus ook: Houd van elkaar zoals Ik van u houd.'
Dat betekent niet dat we als heiligen door het leven moeten gaan, dat we in de liefde moeten zijn, en dat we onszelf in naam van de liefde moeten aanbieden in heel ons doen en laten. Nee, als we dat moeten doen, wordt elkaar een onbereikbaar doel. Immers, we kunnen elkaar niet ingewikkeld zoals God ons liefheeft, want God is God en wij zijn maar mensen. God is liefde, en dat zijn wij niet. We kunnen ons laten leiden door de liefde, maar we zijn geen liefde.
En wat is liefde? Jezus zegt: 'Ik ben niet in de wereld gekomen om te heersen, maar om te dienen.' En Hij daarbij ook nog toe: 'Wie de eerste, wie de grootste wil zijn, moet dienen.' Liefde is dus geserveerd. Maar wat moeten we ons daarbij voorstellen?
Dat komt erop neer dat we in elke situatie onze medemensen als broer en zus behandelen Dat we ons niet laten leiden door egoïsme, eigenbelang en onverschilligheid, maar door dienen. Onze vraag moet dus altijd zijn: Wat kan ik doen voor de ander? Wat kan ik als getrouwde man of getrouwde vrouw doen voor mijn man, mijn vrouw, mijn soort kinderen? Wat kan ik doen als arbeider, als bediende, als verpleger, als leraar, als ik weet niet wat nog allemaal voor de mensen met wie ik samenwerk? Hoe kan ik vermijden dat mijn collega's het laatst hebben van wat ik doe? Wat kan ik doen als ondernemer, als werkgever, als ploegleider om de werknemers gelukkig te maken?
Zusters en broeders, dienen houdt geen onmogelijke opdrachten in. Het komt alleen neer op onze inzet om te leven volgens dat ene gebod van God, van Jezus: 'Heb elkaar lief zoals Ik u liefheb.' Laten we die liefde opbrengen zoals Jezus ze ons heeft voorgeleefd. En laten we dat ook pauzeren Leo XIV zich door dat ene gebod laat leiden. Niet door betekenis en veroordelen, maar door dienen, door interferentie, door mee voelen en mee leven met alle betrouwbaar. Zeker niet door streven naar macht, maar door liefde. En laat die liefde ook de leidraad zijn voor de mensen, vooral Amerikanen, die hem nu al de grond inboren. Het zou goed zijn als ook zij zich zouden laten leiden door Jezus' enige gebod van liefde. Amen.