Ik ben gekomen om op aarde een vuur te ontsteken...

20e zondag door het jaar   Cyclus C - 2013                       hebreeën 12, 1-4

                                                                                              Lucas 12, 49-53


Ik ben gekomen om op de aarde een vuur te ontsteken…

Beste vrienden,

Er zijn van die zinnen in het Evangelie die we liefst zouden weglaten omdat ze niet in ons kraam, of beter, omdat ze niet in onze voorstelling van Jezus Christus passen.  Het evangelie van vandaag is daar een voorbeeld van.  Er wordt ons hier een Jezus gepresenteerd die de aarde zou doen branden, die liever tweedracht dan vrede en eenheid zou willen brengen. Ik geef toe, ik heb er lang over heb nagedacht hoe ik deze tekst zou kunnen omzeilen. Ik heb ook naar de andere lezingen gekeken, maar die evangelietekst liet me toch niet meer los.  Die tekst is een echte provocatie, maar ik kan hem niet ignoreren.  In mij roept die tekst protest en weerstand op. Het kan toch niet zijn dat mensen die veel voor elkaar betekenen ineens ruzie beginnen maken, zo naar het motto: Iedereen tegen iedereen – en dat Jezus dat blijkbaar ook nog goedkeurt.  Wat heeft Jezus met zijn woorden eigenlijk bedoeld?   Wil Hij ons, zijn toehoorders, provoceren opdat wij alert zouden blijven en ons geloof niet zouden laten verkommeren tot een brave moraal van alledag of tot een zoutloos en afgevlakt Christendom?

Is dat geloof van ons dan soms echt maar een toefje slagroom op een braaf, gewillig en zoutloos weekend- of zondagschristendom?  Jezus zegt ons in niet mis te verstane woorden dat zijn boodschap, wanneer je ze ernstig wil nemen, conflicten zal veroorzaken die zelfs tot in de gezinnen zullen reiken. Hij zegt dat zijn boodschap familie- en gezinsleden, die normaal liefdevol tegenover elkaar staan , tegen elkaar zal opzetten.  En in Jezus’ tijd, en ook later, was dat geen haar anders dan vandaag.   Wat zou er in de echtgenotes van de apostelen zijn omgegaan, toen hun mannen plots alles in de steek lieten om die nieuwe jonge rabbi Jezus te volgen? Hoe heeft de visser Zebedeus zich gevoeld toen niet alleen zijn beide zonen, Jacobus en Johannes, maar ook zijn echtgenote, de zaak in de steek lieten en met Jezus door het land trokken?  En hoe zou, veel later, in de veertiende eeuw, de Heilige Dorothea zich hebben gevoeld toen haar echtgenoot, de vader van haar tien kinderen, de onweerstaanbare roep van God volgde en een kluizenaarsleven begon?  Ik kan me echt niet voorstellen dat Dorothea in jubelzangen is uitgebarsten. In de loop der tijden zijn er altijd conflicten en discussies om Jezus en om Gods wil ontstaan, ook al vinden we daar noch in de Bijbel, noch in de Heiligenlegenden, iets van terug.  In onze tijd komen dergelijke conflicten trouwens ook nog veel voor. Daar bijvoorbeeld waar een echtpaar voor zijn kinderen een goed voorbeeld in geloof wil zijn en dan toch pijnlijk moet ervaren dat zoon of dochter lief die zienswijze helemaal niet deelt, en de kerk consequent de rug toekeert.  Zowel voor de ouders als voor de kinderen kan dat een haard van conflicten zijn.  Of  denken we aan een echtpaar waarvan de ene onverschillig of zelfs afkeurend tegenover het geloof staat en waar datzelfde geloof voor de andere van zeer grote betekenis is. Allebei moeten ze een weg vinden om met die situatie om te gaan. Dat is niet altijd eenvoudig en vrij van conflicten.  In wezen komt het daarbij vooral aan op het maken van duidelijke keuzes en beslissingen.  Jezus is niet uit op een goedkope vrede, die naar buiten toe alleen maar veinst, maar die in werkelijkheid de problemen gewoon onder het spreekwoordelijke mat keert. Jezus wil dat we een duidelijk standpunt innemen. Hij wil dat ons ja een volmondig ja en ons neen een duidelijk neen is. Dat geldt trouwens niet alleen voor het samenleven in gezinsverband. Het geldt in alle levensvragen.  Ook, en vooral, in ons maatschappelijk leven, waar we als christenen er dikwijls toe worden uitgedaagd om een duidelijke positie in te nemen. Christelijk geloof is niet verenigbaar met oorlog en onderdrukking, en mag die ook niet aanvaarden. Christelijk geloof kan niet stilzwijgend blijven toekijken wanneer er met het menselijke leven wordt geëxperimenteerd, wanneer er op deze wereld kinderen van honger sterven of als kindsoldaten worden misbruikt.  En christelijk geloof kan en mag ook niet toelaten dat er in onze maatschappij mensen aan de rand worden geschoven omdat ze niet voldoende inkomen hebben. Wij kunnen en mogen niet tolereren dat de waardigheid en de verzorging van zieken en hoogbejaarden in vraag zou worden gesteld omdat ze niet kapitaalkrachtig genoeg zijn.

In al deze, en gelijkaardige, gevallen zijn wij er als christenen nodig om op tijd in te grijpen. Want als we het gewoon verder laten lopen zoals het loopt, is dat niet in het belang van de mensen. In dergelijke gevallen mag een christen, en mag geen enkele burger rustig blijven en zwijgen! Wanneer wij samen met Jezus het rijk Gods en zijn gerechtigheid willen zoeken, dan zullen we steeds weer in conflicten terecht komen. 

„Ik ben gekomen om op aarde een vuur te ontsteken“, hebben we Jezus in het evangelie horen zeggen. Zowel in het oude als in het nieuwe testament is vuur een beeld voor de gerechtigheid van God. Onze God is een barmhartige en een vergevensgezinde God. Het beeld van de oneindig liefhebbende God die ons, zijn kinderen, in de armen sluit is zeker niet verkeerd, temeer omdat de gelovigen eeuwenlang in naam van God vooral bang werden gemaakt.

Vandaag, in onze tijd, hebben we eerder de neiging tot het tegenovergestelde.  Velen stellen zich God voor als een soort “knuffelbeer”, die alleen maar lief is en die zich altijd moet gedragen zoals wij het zouden willen. Maar onze God, de God van de Bijbel, is ook een God van gerechtigheid; een God die ons de verantwoordelijkheid voor ons eigen leven heeft toevertrouwd en voor die God zullen wij ons daarvoor ook moeten verantwoorden.   Dat wordt ons in dit evangelie duidelijk gemaakt: het is niet om het even wat we doen! We moeten telkens weer keuzes maken en die keuzes hebben gewicht. We kunnen dat niet bagatelliseren en zeker ook niet mooipraten.  
Beslistheid en consequentie sluiten echter niet uit dat we de anderen, die een ander standpunt hebben dan wijzelf, niet zouden  achten. In tegendeel!  Wederzijdse aanvaarding en waardering moeten ook behouden blijven nadat we onze standpunten hebben duidelijk gemaakt. Dat is zeker niet altijd gemakkelijk, niet in controversiële maatschappelijke discussies en zeker ook niet in uiteenzettingen binnen het eigen gezin. Daar is veel goede wil voor nodig en nog veel meer persoonlijk engagement.  Dan is geen sprake meer van om alles “easy” of  “light” op te nemen. Die slogans vindt ge alleen in de reclame. Jezus heeft ons geen gemakkelijk leven beloofd.  Maar wat Hij ons wel heeft toegezegd is: Dat Hij ons leven, zoals het is, met alles wat er bij hoort, ook met alle conflicten, wil delen. Hij laat ons niet alleen, en daarop kunnen wij bouwen. 

Wel, goede vrienden, ik hoop dat het jullie met het evangelie van vandaag net zo gaat als mij. Ik vind het nog altijd niet gemakkelijk, maar ik ben ervan overtuigd dat het loont als we er wat dieper over nadenken. Amen.